Yazar: admin

Mağlubiyet Ne Anlama Gelir? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Yolculuk Bazen bir kelime, insanın iç dünyasında yankılanan en derin duyguları tek başına taşır. “Mağlubiyet” de işte o kelimelerden biridir. Kimi için acı bir son, kimi için yeni bir başlangıcın sessiz habercisi… Bu yazıda mağlubiyet kavramını yalnızca bireysel bir kayıp olarak değil, kültürlerin, toplumların ve çağların aynasında yansıyan çok boyutlu bir olgu olarak ele alıyoruz. Çünkü mağlubiyetin anlamı, coğrafyadan coğrafyaya, kalpten kalbe değişiyor. Gel, bu kelimenin sınırlarını birlikte aşalım. Belki sonunda, yenilginin aslında ne kadar insani bir deneyim olduğunu yeniden keşfederiz. Mağlubiyetin Evrensel Dili “Mağlubiyet”, kelime olarak Arapça “galebe” kökünden gelir…

Kapalı Yüzme Havuzu Nasıl Isıtılır? Konfor, Maliyet ve Karbonun Kesiştiği Zor Tercihler Kapalı havuz ısıtması “suyu ısıt, gerisini düşünme” basitliğinde değil; ısı kayıpları, nem kontrolü, enerji tarifeleri ve karbon hedeflerinin bıçak sırtında dengelendiği çok katmanlı bir karar. Aşağıda farklı yaklaşımları veriye ve toplumsal etkiye göre birlikte masaya yatırıyorum. Kafamı kurcalayan şu: Neden birçok tesiste hâlâ “alıştığımız” yöntemlere yapışıp kalıyoruz? Ben farklı açılardan bakmayı seviyorum ve fikir biriktirmek kadar fikir tartışmayı da. O nedenle bu yazıda “Kapalı yüzme havuzu nasıl ısıtılır?” sorusunu iki güçlü mercekten ele alalım: veri odaklı (ölç, hesapla, optimize et) ve toplumsal etki odaklı (konfor, sağlık, çevre, yerel…

Altın mı Daha Değerli Gümüş mü? Kültürlerin Işığında Bir Antropolojik Yolculuk Bir antropolog olarak, insanlık tarihinin her döneminde beni en çok büyüleyen şey, değerin nasıl inşa edildiğidir. Değer, yalnızca ekonomik bir ölçüt değil; aynı zamanda bir toplumun kimliğini, inançlarını ve estetik anlayışını yansıtan kültürel bir aynadır. Bu bakımdan “Altın mı daha değerli, gümüş mü?” sorusu, sadece iki metalin karşılaştırması değil; insanlığın binlerce yıllık anlam arayışının bir yansımasıdır. Altın ve gümüş, farklı kültürlerde farklı anlamlar taşır. Kimi toplumlarda biri kutsalın simgesiyken, diğerinde alçakgönüllülüğün ifadesidir. Değer, yalnızca parlayan yüzeylerde değil; kültürün derin yapısında gizlidir. Ritüellerde Altın ve Gümüş: Gücün ve Saflığın Dansı…

Kanun Koyucunun Amacı Nedir? Küresel ve Yerel Dinamiklerle Derinlemesine Bir Analiz Hiç merak ettiniz mi, kanun koyucular neden var? Yasaları belirleyenler sadece düzen sağlamak için mi hareket eder, yoksa toplumun daha derin ihtiyaçlarını mı gözetir? Ben, meseleye farklı açılardan bakmayı seven biri olarak, bu sorunun cevabını yalnızca hukuki değil; kültürel, sosyolojik ve hatta insani bir çerçevede aramayı seviyorum. Çünkü “kanun koyucunun amacı nedir?” sorusu, aslında bir toplumun nereden gelip nereye gitmek istediğiyle doğrudan ilgilidir. Gelin bu konuyu hem küresel hem de yerel perspektiflerden birlikte inceleyelim. — Kanun Koyucu Kimdir ve Neden Vardır? Kanun koyucu, bir devletin yasama organını temsil eden,…

İltizam Nedir Kamu? Tarihin Ekonomik Aynasında Bir Vergi Sisteminin Toplumsal Yansımaları Bir tarihçi olarak geçmişin izlerini sürerken, bugünün kurumlarında bile o eski sistemlerin yankısını duyarım. Çünkü tarih, sadece savaşların, padişahların ya da fetihlerin hikâyesi değildir; aynı zamanda bir idare biçiminin, bir ekonomik düzenin ve bir toplumsal adalet anlayışının mirasıdır. “İltizam” sistemi de bu mirasın en belirgin izlerinden biridir. Bugün kamu yönetiminde ya da vergi sistemlerinde tartıştığımız pek çok konu, aslında Osmanlı’nın bu tarihsel uygulamasına kadar uzanır. İltizam Nedir? Tarihsel Kökeni ve Temel Tanımı İltizam, Osmanlı İmparatorluğu’nda 16. yüzyıldan itibaren uygulanan bir vergi toplama yöntemidir. Kelime kökeni Arapça “iltizâm”dan gelir ve…

İdrarda Glikoz Varsa Ne Olur? Tarihten Günümüze Akademik Bir İnceleme İdrarda glikoz bulunması, yani glikozüri, tıbbi açıdan yalnızca biyolojik bir olay değil, aynı zamanda tarih boyunca insan bedenine ve sağlığa dair düşüncelerin değişimini de yansıtan bir göstergedir. Bugün bize basit bir laboratuvar sonucunu hatırlatıyor olabilir, ancak geçmişte bu durum, toplumsal korkuların, dini yorumların ve tıp biliminin gelişim seyrinin önemli parçalarından biri olmuştur. Tarihsel Arka Plan: Tatlı İdrarın Keşfi Antik dönem hekimleri idrarda tatlılık ve yapışkanlık fark ettiklerinde bunun bir hastalık işareti olduğunu not etmişlerdir. Hindistan ve Çin tıp metinlerinde idrarda tatlı tat algılanması, “bal hastalığı” olarak tanımlanmıştır. 17. yüzyılda İngiliz…

Ödeme Sistemleri Nedir? Değerin, Güvenin ve Varlığın Felsefesi Bir filozof için “ödeme” yalnızca ekonomik bir işlem değil, insanın değerle kurduğu ilişkinin aynasıdır. Ödeme sistemleri bu ilişkinin modern çağdaki teknolojik biçimidir. Paranın soyutlaştığı, dijitalleştiği, hatta görünmez hale geldiği bir dünyada artık soru yalnızca “nasıl ödüyoruz?” değildir. Asıl mesele, “Ne için ödüyoruz ve neden değer biçiyoruz?” sorusudur. Eğer felsefe, insanın anlam arayışıysa, ödeme sistemleri de insanın “değer” arayışının teknolojik tezahürüdür. Bu yazı, etik, epistemoloji ve ontoloji perspektiflerinden bu dijital ekonominin felsefi dokusunu çözümlemeyi amaçlıyor. Ontolojik Perspektif: Paranın Varlığı ve Dijitalleşen Gerçeklik Bir zamanlar para, somuttu: metalin soğukluğu, kağıdın dokusu, altının ağırlığı… Bugün…

Yordar mı Ne Demek? Bir Psikoloğun Meraklı Bakışıyla İnsan Zihninin Derinliklerine Yolculuk Bir psikolog olarak, insan zihninin kelimelere nasıl anlam yüklediğini gözlemlemek her zaman büyüleyici olmuştur. Günlük konuşmalarımızda sıkça duyduğumuz bazı kelimeler, aslında düşündüğümüzden çok daha derin anlamlar taşır. “Yordar mı” ifadesi de bunlardan biridir. Dışarıdan bakıldığında basit bir sorgu gibi görünür; ancak psikolojik açıdan ele alındığında, bu kelime bireyin düşünme biçimini, öngörüsünü ve bilişsel işleme süreçlerini yansıtan zengin bir kavramdır. Yordamak: Zihnin Öngörü Mekanizması “Yordar mı” ifadesinin kökeninde yer alan “yordamak” kelimesi, aslında tahmin etmek, kestirmek ya da bir olasılığı önceden sezmek anlamına gelir. Psikolojide bu kavram, özellikle bilişsel…

Kamçılı Bakteri Var mı? Mikroskobik Dünyanın Dans Eden Yıldızları! Merhaba sevgili meraklı okurlar! Bugün sizlerle biraz mikroskobik boyutlara iniyoruz. Ama öyle sıkıcı laboratuvar havası yok, merak etmeyin. Beyaz önlüklerimizi bir kenara bırakın, elimize büyüteci alalım ve biraz eğlenerek öğrenelim. Çünkü evet, “Kamçılı bakteri var mı?” sorusu hem bilimsel hem de komik bir maceraya dönüşebilir! — Kamçılı Bakteri Nedir, Ne İşe Yarar? Bakteriler genellikle “küçük ama tehlikeli” olarak bilinir, ama hepsi öyle değildir. Bazıları oldukça zararsız, hatta sevimlidir (tabii mikroskop altından bakarsanız). Kamçılı bakteriler, hareket edebilmek için “flagellum” adı verilen kamçılara sahiptir. Yani evet, bazı bakterilerin kuyruk gibi salladıkları bu incecik…

Ritüellerin Gölgesinde Güzellik: Saç Boyandıktan Sonra Şampuanla Yıkanır mı? Kültürlerin renkli dokularını, sembollerle örülü gündelik pratiklerini incelemeyi seven bir antropolog olarak, çoğu zaman küçük bir davranışın derin anlamlarını keşfetmeye çalışırım. Saç boyandıktan sonra şampuanla yıkanır mı? sorusu, yalnızca kozmetik bir merak değil; bireyin kimliği, topluluğun estetik anlayışı ve kültürel ritüeller arasındaki görünmez bağları ortaya çıkaran antropolojik bir pencere gibidir. Çünkü her toplumda beden, sadece biyolojik bir varlık değil, aynı zamanda kültürel bir metindir. Saçın Ruhu: Ritüeller ve Temizlik Anlayışı Antropolojik açıdan bakıldığında, saç yalnızca güzellik göstergesi değil, kimliğin, aidiyetin ve dönüşümün en güçlü sembollerinden biridir. İnsanlar tarih boyunca saçlarını kesmiş,…